การจัดวางสินค้า (Slotting Optimization): ศาสตร์แห่งการประหยัดพื้นที่
BS&DC SAI5
อัพเดทล่าสุด: 23 มิ.ย. 2025
295 ผู้เข้าชม
ในยุคที่ต้นทุนด้านโลจิสติกส์เพิ่มสูงขึ้นทุกปี "พื้นที่" กลายเป็นทรัพยากรที่มีค่าไม่แพ้แรงงานหรือเวลา การใช้พื้นที่ในคลังสินค้าให้คุ้มค่าที่สุดจึงเป็นหัวใจสำคัญ และหนึ่งในกลยุทธ์ที่ช่วยให้งานคลังมีประสิทธิภาพมากขึ้นก็คือ การจัดวางสินค้า (Slotting Optimization)
Slotting Optimization คืออะไร?
Slotting Optimization คือกระบวนการวิเคราะห์และกำหนดตำแหน่งการจัดเก็บสินค้าภายในคลังอย่างเป็นระบบ โดยอ้างอิงจากข้อมูลต่างๆ เช่น ความถี่ในการหยิบสินค้า (picking frequency), ขนาด-น้ำหนักของสินค้า, ลักษณะการจัดส่ง หรือแม้กระทั่งฤดูกาลขาย เพื่อให้การหยิบสินค้าเกิดขึ้นได้เร็วขึ้น ลดระยะการเดิน ลดพื้นที่เปลือง และลดความซับซ้อนในการจัดการ
ทำไมต้องสนใจ Slotting Optimization?
1.เก็บข้อมูลสินค้า
เทคโนโลยีที่ช่วยในการทำ Slotting Optimization
การจัดวางสินค้าแบบมีระบบคือศาสตร์แห่งการ "ใช้พื้นที่ให้คุ้มค่าที่สุด" ในคลังสินค้า หากทำได้ดี จะไม่เพียงช่วยลดต้นทุนด้านพื้นที่เท่านั้น แต่ยังช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของทั้งระบบโลจิสติกส์ในระยะยาวอีกด้วย
Slotting Optimization คืออะไร?
Slotting Optimization คือกระบวนการวิเคราะห์และกำหนดตำแหน่งการจัดเก็บสินค้าภายในคลังอย่างเป็นระบบ โดยอ้างอิงจากข้อมูลต่างๆ เช่น ความถี่ในการหยิบสินค้า (picking frequency), ขนาด-น้ำหนักของสินค้า, ลักษณะการจัดส่ง หรือแม้กระทั่งฤดูกาลขาย เพื่อให้การหยิบสินค้าเกิดขึ้นได้เร็วขึ้น ลดระยะการเดิน ลดพื้นที่เปลือง และลดความซับซ้อนในการจัดการ
ทำไมต้องสนใจ Slotting Optimization?
- ประหยัดพื้นที่: วางสินค้าให้เหมาะสมกับพื้นที่จริง ลดการจัดวางแบบกระจายหรือเปลืองพื้นที่
- ลดเวลาในการหยิบสินค้า: สินค้าที่ขายดีควรอยู่ใกล้ตำแหน่งหยิบ ลดการเดินไกล
- ลดแรงงาน-เพิ่มผลิตภาพ: จัดสินค้าให้เหมาะสมกับอุปกรณ์และความถนัดของพนักงาน
- ลดความผิดพลาด: การจัดวางที่เป็นระบบช่วยลดการหยิบผิด SKU
- รองรับการเปลี่ยนแปลงตามฤดูกาล: สามารถหมุนเวียนตำแหน่งสินค้าได้ตามพีคซีซั่น
1.เก็บข้อมูลสินค้า
- SKU ไหนขายดี? SKU ไหนขายช้า?
- ขนาด น้ำหนัก และประเภทของสินค้าเป็นอย่างไร?
- เช่น สินค้าที่หมุนเวียนเร็ว (Fast-moving) ควรวางไว้ใกล้จุดหยิบหรือทางออกมากที่สุด
- A (ขายดี), B (กลาง), C (ช้า) เพื่อวางในตำแหน่งที่เหมาะสม
- ใช้หลัก ABC Analysis
- โดยอิงจากข้อมูลที่วิเคราะห์ เพื่อให้เกิดความคล่องตัวมากที่สุด
- Slotting ไม่ใช่การจัดครั้งเดียวจบ แต่ควรรีวิวและปรับเป็นระยะ
เทคโนโลยีที่ช่วยในการทำ Slotting Optimization
- WMS (Warehouse Management System) - ช่วยวิเคราะห์และแนะนำตำแหน่งวางสินค้าแบบอัตโนมัติ
- AI และ Machine Learning - เรียนรู้พฤติกรรมการสั่งซื้อและปรับตำแหน่งสินค้าแบบเรียลไทม์
- Heat Map และระบบ Tracking - ช่วยดูเส้นทางการเดินของพนักงาน และวิเคราะห์จุดที่เสียเวลามากที่สุด
การจัดวางสินค้าแบบมีระบบคือศาสตร์แห่งการ "ใช้พื้นที่ให้คุ้มค่าที่สุด" ในคลังสินค้า หากทำได้ดี จะไม่เพียงช่วยลดต้นทุนด้านพื้นที่เท่านั้น แต่ยังช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของทั้งระบบโลจิสติกส์ในระยะยาวอีกด้วย
บทความที่เกี่ยวข้อง
ในธุรกิจคลังสินค้าและขนส่ง เรามักจะให้ความสำคัญกับ "น้ำหนัก" ของพัสดุเป็นอันดับแรก แต่ในความเป็นจริงแล้ว มีอีกหนึ่งปัจจัยที่สำคัญไม่แพ้กัน และเป็นขุมทรัพย์ในการสร้างรายได้และลดต้นทุนที่หลายคนมักมองข้าม นั่นก็คือ "ขนาดของกล่องพัสดุ" (Dimension)
11 ก.ย. 2025
หลังจบแคมเปญ 9.9 เราอาจรู้ว่าลูกค้าจากภาคเหนือซื้อ "เสื้อผ้า" เยอะที่สุด และลูกค้าจากภาคอีสานซื้อ "เครื่องสำอาง" เยอะที่สุด... แต่เราจะรู้ได้อย่างไรว่า ลูกค้ากลุ่มที่ซื้อเสื้อผ้า ยังซื้อเครื่องสำอางควบคู่ไปด้วยเป็นจำนวนเท่าไหร่?
11 ก.ย. 2025
ในยุคที่ อีคอมเมิร์ซและโลจิสติกส์เติบโตอย่างรวดเร็ว การจัดการคลังสินค้าแบบดั้งเดิมอาจไม่เพียงพอต่อความต้องการอีกต่อไป สิ่งที่เข้ามามีบทบาทสำคัญคือ Smart Warehouse หรือโกดังอัจฉริยะ ที่ใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ ลดต้นทุน และทำให้การขนส่งมีความแม่นยำและรวดเร็วยิ่งขึ้น
BS Rut กองรถ
11 ก.ย. 2025
